شرکتهای تجارتی بر هفت قسم است
شرکت سهامی
شرکت با مسئولیت محدود
شرکت تضامنی
شرکت مختلط غیرسهامی
شرکت مختلط سهامی.
شرکت نسبی.
شرکت تعاونی تولید.
تعریف شرکت سهامی: شرکت سهامی اعم از سهامی عام و خاص شرکتی است که سرمایه آن به سهام مساوی ( نه سهم الشرکه) تقسیم شده و تعیین تعداد سهام به عهده موسسات است و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آن هاست.
شرکت سهامی شرکت بازرگانی محسوب میشود ولو این که موضوع عملیات آن امور بازرگانی نباشد. مانند شرکت سهامی در شرکت سهامی تعداد شرکا نباید از سه نفر کمتر باشد و در حقیقت شرکت سهامی عام با سه نفر موسس تاسیس و با پنج نفر شریک تشکیل می شود.
انواع شرکت های سهامی :
شرکت سهامی عام : شرکت هایی که موسسین آنها قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین می کنند.
شرکت سهامی خاص: شرکت هایی که تمام سرمایه ی آنها در موقع تاسیس منحصرا توسط موسسین تامین گردیده است.
درشرکت‌های سهامی عام عبارت شرکت سهامی عام» و در شرکتهای سهام خاص عبارت شرکت سهامی خاص» باید قبل از نام شرکت یا بعد از آن بدون فاصله با نام شرکت در کلیهٔ اوراق و اطلاعیه‌ها و آگهی‌های شرکت به طور روشن و خوانا قید شود و اگر عدم قید این موارد موجب وارد آمدن خسارت به اشخاصی می شود ، اشخاص ذینفع می توانند با رعایت مقررات عام مسئولیت مدنی اشخاص مسئول جبران خسارت خود را بخواهد.
اقامتگاه مرکز اصلی یا مرکز اداره ی شرکت است و از آنجا که تغییرش تغییر در اساسنامه محسوب میشود مرجع تصمیم گیری در مورد آن مجمع عمومی فوق العاده است.
تابعیت شرکت همان محل اقامتگاه شرکت است.
سرمایه شرکت سهامی عام حداقل پنج میلیون ریال
سرمایه شرکت سهامی خاص حداقل یک میلیون ریال
تعداد شرکا سهامی عام حداقل پنج نفر است.
تعداد شرکا سهامی خاص حداقل سه نفر است .
مسئولیت هریک از شرکا محدود به مبلغ اسمی سهام آن ها می باشد.
شرکت سهامی شرکت تجاری محسوب میشود چه موضوعش تجاری باشد یا نباشد به این شرکت اصطلاحا شکلا تجاری گفته می شود.
در موقع تأسیس، سرمایهٔ شرکتهای سهامی عام از پنج میلیون ریال و سرمایهٔ شرکتهای سهامی خاص از یک میلیون ریال نباید کمتر باشد که سقف حداقل مشخص شده نه حداکثر سرمایه.
در صورتی که سرمایهٔ شرکت بعد از تأسیس به هر علت از حداقل مذکور در این ماده کمتر شود باید ظرف یک سال نسبت به افزایش سرمایه تا میزان حداقل مقرر که هم در زمان تشکیل و هم زمان حیات شرکت اامی است اقدام به عمل آید یا شرکت به نوع دیگری از انواع شرکتهای مذکور در قانون تجارت تغییر شکل یابد و گرنه هر ذینفع می‌تواند انحلال آن را از دادگاه صلاحیت‌دار درخواست کند. هر گاه قبل از صدور رأی قطعی موجب درخواست انحلال منتفی گردد دادگاه رسیدگی را موقوف خواهد نمود.
موسسین شرکت در انتخاب نوع آن مختار هستند لکن گاهی قانون گذار انجام برخی فعالیت ها را در قالب شرکت خاصی ممکن می داند: برای نمونه بند الف ماده ی ۳۱ قانون پولی و بانکی کشور مقرر می دارد: تشکیل بانک فقط به صورت شرکت سهامی عام با سهام با نام ممکن خواهد بود.
شعبه شرکت :
شرکت ممکن است شعبه یا شعباتی داشته باشد شعبه شرکت اگر در بدو تاسیس شرکت ایجاد شده باشد در اساسنامه قید می شود و اگر بعدا ایجاد گردد تغییر در اساسنامه محسوب شده و باید به تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت برسد و به مرجع ثبت شرکت اعلام شود تا پس از ثبت برای اطلاع عموم آگهی گردد.
مراحل تشکیل شرکت سهامی عام:
برای تأسیس که یعنی مجموعه اعمال مادی و حقوقی شرکای اولیه شرکت برای ایجاد شخص حقوقی است در شرکتهای سهامی عام مؤسسین باید اقلاً بیست درصد یا یک پنجم سرمایهٔ شرکت را خود تعهد کرده و لااقل سی و پنج درصد مبلغ تعهد شده را در حسابی به نام شرکت در شرف تأسیس نزد یکی از بانک‌ها سپرده سپس اظهارنامه‌ای به ضمیمهٔ طرح اساسنامهٔ شرکت و طرح اعلامیه پذیره‌نویسی سهام که به امضای کلیهٔ مؤسسین یعنی کسانی که برای تشکیل شرکت پیش قدم می شوند سرمایه شرکت را از طریق جمع کردن شرکای دیگر فراهم می کند و مطابق مقررات قانونی اقدام لازم را برای تشکیل شرکت به انجام می رسانند رسیده باشد.
تقدیم اسناد و مدارک:
در تهران به ادارهٔ ثبت شرکت‌ها و در شهرستان‌ها به دایرهٔ ثبت شرکت‌ها و در نقاطی که دایرهٔ ثبت شرکت‌ها وجود ندارد به ادارهٔ ثبت اسناد و املاک محل تسلیم و رسید دریافت کنند.
هر گاه قسمتی از تعهد مؤسسین به صورت غیرنقد باشد باید عین آن یا مدارک مالکیت آن را در همان بانکی که برای پرداخت مبلغ نقدی حساب باز شده است تودیع و گواهی بانک را به ضمیمهٔ اظهارنامه و ضمایم آن به مرجع ثبت شرکت‌ها تسلیم نمایند.
مطالعه مدارک:
توسط مرجع ثبت شرکت ها و تطبیق مندرجات آنها یا قانون و صدور اجازه ی انتشار اعلامیه ی پذیره نویسی.
انجام پذیره نویسی:
توسط ورقه ی تعهد سهم به عمل می‌آید. ماهیت پذیره نویسی یک قرار داد است. پذیره نویسی مستم قبول اساسنامه شرکت و تصمیمات مجامع عمومی صاحبان سهام می باشد.
بررسی و احراز انجام پذیره نویسی به صورت کامل:
موسسین حداکثر تا یک ماه به تعهدات پذیره نویسان رسیدگی و پس از احراز این که تمام سرمایه شرکت صحیحا تعهد گردیده و اقلا سی و پنج درصد آن پرداخت شده است تعداد سهام هریک از تعهد کنندگان را تعیین و اعلام و مجمع عمومی موسسین را دعوت خواهند نمود.
ادامه ی مراحل تشکیل شرکت سهامی عام :
تشکیل مجمع عمومی موسسین جهت
رسیدگی به گزارش موسسین و تصویب آن
احراز پذیره نویسی کلیه سهام شرکت و تادیه مبالغ لازم
تصویب امتیازات( سهم ممتازه و سهم موسس)
تصویب طرح اساسنامه و در صورت وم اصلاح آن
انتخاب اولین مدیران و بازرس یا بازرسان
انتخاب یک رومه کثیر الانتشار
مجمع عمومی مؤسس با رعایت مقررات این قانون تشکیل میشود و دعوت ااما باید از طریق نشر آگهی در رومه کثیر الانتشار تعیین شده در طرح اعلامیه پذیره نویسی به عمل می‌آید و پس از رسیدگی و احراز پذیره‌نویسی کلیهٔ سهام شرکت و تأدیه مبالغ لازم و شور دربارهٔ اساسنامهٔ شرکت و تصویب آن اولین مدیران و بازرس یا بازرسان شرکت را انتخاب می‌کند. مدیران و بازرسان شرکت باید کتباً قبول سمت نمایند؛ قبول سمت به خودی خود دلیل بر این است که مدیر و بازرس با علم به تکالیف و مسئولیت‌های سمت خود عهده‌دار آن گردیده‌اند. از این تاریخ شرکت تشکیل شده محسوب میشود.
اساسنامه ای که به تصویب مجمع عمومی مؤسس رسیده که تصویب شرط قانونی بودن شرکت سهامی عام است و تغییر مواد آن با موافقت کلیه موسسین اعم از موسسین و پذیره نویسان ممکن است به ضمیمهٔ صورت‌جلسهٔ مجمع و اعلامیهٔ قبولی مدیران و بازرسان جهت ثبت شرکت که ثبت یا تقاضای ثبت شرکت توسط مدیر عامل صورت می پذیرد به مرجع ثبت شرکت‌ها تسلیم خواهد شد و تا زمانی که شرکت ثبت نشود نمی تواند اعمال حقوقی خود را انجام دهد .
هر گونه دعوت و اطلاعیه برای صاحبان سهام تا تشکیل مجمع عمومی سالانه باید در دو رومهٔ کثیرالانتشار منتشر شود. یکی از این دو رومه به وسیلهٔ مجمع عمومی مؤسس و رومهٔ دیگر از طرف وزارت اطلاعات و جهانگردی تعیین میشود.
ثبت شرکت:
ظرف شش ماه از تاریخ تسلیم اظهارنامه ی ماده ۶ لایحه
گرچه قبل از ثبت شرکت سهامی به وجود می‌آید لکن مقنن برای عدم ثبت آثاری را از جمله موارد ذیل پیش بینی نموده است:
ممنوعیت استفاده از وجوه تادیه شده به نام شرکت سهامی در شرف تاسیس _ ممنوعیت صدور گواهینامه موقت سهمو ورقه سهم قبل از ثبت شرکت _ ممنوعیت صدور اوراق قرضه
یکی دیگر از ضمانت اجراهای عدم ثبت این است که در صورتی که شرکت تا شش ماه از تاریخ تسلیم اظهارنامه ماده ۶ لایحه به ثبت نرسیده باشد قابل انحلال است.
اگر شرکت سهامی باطل شود یا به علت عدم ثبت منحل شود تمامی هزینه ها و تعهداتی که صورت گرفته است فقط بر عهده ی موسسین قرار می‌گیرد و آنها در این مورد مسئولیت تضامنی دارند.
مفهوم موسسان:
منظور از موسسان اشخاصی هستند که در راه اندازی شرکت پیشقدم بوده و ابتکار تشکیل آن را به دست دارند خواه مباشرتا و خواه توسط وکیل اقدامات لازم جهت تشکیل شرکت را انجام بدهند بعد از تشکیل شرکت دیگر سمت یا عنوانی به نام ( موسس) وجود ندارد.
به منظور مشارکت عموم در اجرای طرحهای عمرانی انتفاعی دولت مندرج در قوانین بودجه سالانه کل کشور و طرحهای سودآور تولیدی و ساختمانی و خدماتی، به دولت و شرکتهای دولتی و شهرداری‌ها و موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و موسسات عام‌المنفعه و شرکتهای بانکسیته به دستگاههای مذکور و همچنین شرکتهای سهامی عام و خاص و شرکتهای تعاونی تولیدی اجازه داده میشود طبق مقررات این قانون قسمتی از منابع مالی مورد نیاز برای اجربانکیکطرحهای مذکور شامل منابع مالی لازم برای تهیه مواد اولیه مورد نیاز واحدهای تولیدی را از طریق انتشار و عرضه‌عمومی اوراق مشارکت تامین نمایند.
شرکتهای سهامی عام می‌توانند طبق قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت اوراق مشارکت قابل تبدیل یا تعویض با سهام منتشر کنند. شرایط و نحوه تبدیل و تعویض این قبیل اوراق طبق آیین‌نامه اجرایی این قانون خواهد بود.
تشکیل شرکت سهامی خاص :
مراحل تشکیل سهامی خاص:
تسلیم اظهارنامه
تهیه اساسنامه ی شرکت که به امضاء کلیه ی سهامداران رسیده باشد.
تعهد کلیه سهام و گواهی نامه ی
بانکی حاکی از تادیه قسمت نقدی آن که نباید کمتر از سی و پنج درصد کل سهام باشد.
انتخاب اولین مدیران و بازرس یا بازرسان توسط کلیه سهام داران.
انتخاب یک رومه ی کثیرالانتشار به اتفاق آراء
قبول سمت توسط مدیر و بازرس یا بازرسان به صورت کتبی
شرکتهای سهامی خاص نمی‌توانند سهام خود را برای پذیره‌نویسی یا فروش در بورس اوراق بهادار یا توسط بانک‌ها عرضه نمایند چون همه سهام توسط موسسین تعهد می شود و یا به انتشار آگهی و اطلاعیه و یا هر نوع اقدام تبلیغاتی برای فروش سهام خود مبادرت کنند مگر این که از مقررات مربوط به شرکتهای سهامی عام به نحوی که در این قانون مذکور است تبعیت نمایند.
مجمع عمومی موسسین مختص به شرکت های سهامی عام است و شرکت سهامی خاص مم به تشکیل آن نمی باشد چرا که در شرکت سهامی خاص اصولا دوره ی تاسیس نداریم.
تمام مسائل بیان شده در خصوص مهلت شش ماهه ی ثبت شرکت و ضمانت اجرای عدم ثبت آن در شرکت سهامی عام در مورد شرکت سهامی خاص نیز لازم الاجرا ست فقط مبدا آن به جای زمان تقدیم اظهارنامه از زمان تشکیل شرکت می باشد.
از آنجایی که طرح و تصویب اساسنامه انتخاب مدیران و بازرسان و تعیین رومه کثیر الانتشار و تنظیم اظهارنامه وما باید توسط کلیه موسسین انجام شود.چنین استنباط می شود که در شرکت های سهامی خاص کلیه تصمیمات در بدو تاسیس شرکت باید به اتفاق آراء اتخاذ گردد.
تعیین رومه شرکت:
در سهامی عام:
در طرح اعلامیه پذیره نویسی تعیین می شود. تا تشکیل مجمع عمومی موسس
توسط مجمع عمومی موسسین+ وزارت ارشاد تعیین می موسسین پس از تشکیل مجمع عمومی موسسین
توسط مجمع عمومی عادی تعیین شود.در مراحل بعدی
در سهامی خاص:
در اظهارنامه معین می شود. در مراحل اولیه
توسط مجمع عمومی عادی تعیین میشود. در مراحل بعدی
درباره این سایت